Daha önce psikolojik kitapların ne kadar iyileştirici olabileceğini hiç fark ettiniz mi? Altını fosforlu kalemlerle çizdiğiniz cümleler, kendinizi özdeşleştirdiğiniz karakterler ve öykülerle iç dünyanızda uyanan duygular belki de size tanıdık geliyordur.
Bibliyoterapi, edebiyatın aslında insanların kendi psikolojik problemleriyle baş etmesine yardımcı olarak kullanılarak hayatlarında bir değişim ve kişisel gelişim sağlamasına olanak sağlar. Enteresan bir şekilde Antik Yunan’da bir kütüphanenin girişinde şu yazı yazıyordur: İnsan Ruhunun İyileştirildiği Yer. Bu noktada kitaplar ile psikoterapi arasında güçlü bir köprü kurabiliriz: Özellikle terapi sürecinde kitaplar, psikologların danışan açısından bu süreci zenginleştirmesi için destek aldığı yegane dostlardır. Konumuz depresyon olduğu için bugün bibliyoterapi açısından da uygun gördüğüm “Evinizdeki Terapist” kitabı hakkında konuşalım. Özellikle 13. Bölüm: “Depresyonu Anlamak” kısmını okumanızı önemle tavsiye ederim.
- Bir olay yaşadıktan sonra kendinize şunu sorun: Bu benimle, hayatımla ve geleceğimle ilgili ne anlama geliyor? Sizce bu soruya vereceğiniz yanıt, duygularınızı nasıl etkiliyor?
- Bir olay yaşadıktan sonra aklınıza gelen düşünceye uzaktan bakın: Bu gerçek bir düşünce mi, yoksa sadece sizin yorumunuz mu?
- Şu cümleler tanıdık mı? “Eğer …. Olursa, o zaman … anlamına gelir.” Bu tarz cümlelere ne kadar bağlıyız? (Örn: Eğer sınavdan düşük not alırsam, o zaman bu benim çok başarısız biri olduğum anlamına gelir)
- Kısa bir an durun ve minnettar olduğunu düşündüklerinize odaklanın: Kendinize, güçlü taraflarınıza, yaşadığınız değerli anlara odaklanın. Kendinizi yeterince takdir ediyor ve minnettarlık duyuyor musunuz?
Evinizdeki Terapist
- Beceri ve yöntemler öğretmek; bu becerileri geliştirmek için kitaptaki egzersizleri yapmak
- Depresyona sebep olan düşünceleri anlamlandırmak
- Düşüncelerinizin; duygu, davranış ve bedeniniz üzerindeki hâkimiyetini görmek
- Kişisel hedefler koymak, gelişiminizi takdir etmek ve aktivitelerin ruh haliniz üzerindeki önemini kavramak
- Düşüncelerinizi takip etmek, kaydetmek ve onları yakından incelemek: Düşüncelerinizin gerçekliğine ne kadar inanıyorsunuz?
- Sorunları tespit etmek, atılacak adımları belirlemek ve çözüm odaklı ilerlemek: En küçük gelişim için bile kendini takdir etmek
- Öfkeyi, suçluluğu ve utancı anlamak; depresyon ve kaygıyı anlamlandırmak
İyileşmenin belirtileri (bu kitap ve terapi ile birlikte gitgide daha fazlasını işaretlediğinizi fark edeceksiniz)
- Daha iyi uyumak
- İnsanlarla daha çok konuşmak
- Daha rahat hissetmek
- Daha çok gülümsemek
- İşimi bitirebilmek
- Anlaşmazlıklarla başa çıkabilmek
- Öfkeli olduğumda kendimi kontrol edebilmek
- Kendime daha çok güvenmek
- Geleceğe umutla bakabilmek
- Minnet ve şükran duyguları duymak
- İlişkilerimin düzeldiğini görebilmek
Bibliyoterapi adına öneri kaynaklar:
- İyi Hissetmek
- Hayatı Yeniden Keşfedin
- Takıntılarla Başa Çıkma
- İlişkiler: Başlatmak, Sürdürmek, Bitirmek
Kaynakça
(Greenberger, D. & Padesky, C.A., 2016. Evinizdeki Terapist)
Derin Kubilay 